Persepolis

Pamiętacie jeszcze czas, gdy z grzecznego i miłego dziecka zmieniliście się w zbuntowanego nastolatka, marzącego o nieograniczonej wolności i swobodzie? A teraz wyobraźcie sobie to wszystko w realiach Iranu, podczas rewolucji islamskiej, za rządów ajatollaha Chomeiniego...

„Persepolis” to film dla każdego. Dla miłośników komiksu, animacji i dobrego kina. Dla dzisiejszych trzydziestolatków, którzy będą mogli przypomnieć sobie czas swojego dojrzewania w Polsce przełomu lat 70. i 80. Dla osób pragnących poznać prawdę o Iranie i Irańczykach. Dla kobiet poszukujących swojego miejsca na ziemi. To lekcja kobiecości, tolerancji i … rocka.

„Persepolis” w reżyserii Marjane Satrapi i Vincenta Paronnaud to gorzka, ale zarazem wzruszająca opowieść o dorastaniu i dojrzewaniu w Teheranie, w czasach wybuchu rewolucji islamskiej. Dziewięcioletnia Marjane z zapałem rozczytuje się w komiksowej wersji „Materializmu dialektycznego”, wychowana w nieco zwariowanej, inteligenckiej rodzinie marzy o zostaniu prorokinią. Poznajemy ją (a wraz z nią Iran), gdy fundamentaliści przejmują władzę, zmuszając kobiety do noszenia chust, a mężczyzn do zapuszczania brody. Obserwujemy jej inteligentną grę ze „stróżami moralności”, odkrywanie zakazanego punku, Abby i Iron Maiden. Kiedy nasilają się prześladowania i wojna Iran-Irak nabiera gwałtowności, Marjane zostaje wysłana przez troskliwych rodziców, do szkoły w Austrii.

„Persepolis” to odkrycie tegorocznego Festiwalu w Cannes; film został wyróżniony Nagrodą Jury. Ekranizacja kultowej już, autobiograficznej powieści komiksowej należy do rzadko spotykanych na ekranach polskich kin pełnometrażowych filmów animowanych. Autorce Marjane Satrapi za pomocą prostych, nieco schematycznych, ale dzięki temu bardziej wyrazistych rysunków udało się przedstawić skomplikowane relacje między życiem prywatnym a polityką. Oczami inteligentnego dziecka obserwujemy jak Iran, w którym panowała wolność, a ludzie żyli szczęśliwie, powoli zmienia się w zamkniętą klatkę, gdzie za noszenie adidasów i przypinki z Michaelem Jacksonem można zostać zatrzymanym na ulicy. Czarno-biały, ale paradoksalnie wielobarwny film, iskrzący emocjami, wrażeniami, strachem, buntem, czyli tym wszystkim, z czym wiąże się moment dojrzewania. Dojrzewania specyficznego, w sytuacji terroru, zniewolenia, zakazów, nakazów, na tle oszalałej historii.

Na konferencji prasowej autorka wielokrotnie powtarzała, że nie chciałaby, aby jej komiks i film postrzegane były tylko i wyłącznie przez pryzmat polityki. Najważniejsze dla niej jest przede wszystkim przesłanie humanitarne. Satrapi podkreśla, że przede wszystkim jest to opowieść o zwykłych ludziach i ich zwykłym życiu w niezwykłych czasach. Zależy jej na tym, aby czytelnicy i widzowie zrozumieli, że społeczeństwo irańskie nie składa się z samych zagorzałych islamistów i terrorystów.

To tylko cząstka prawdziwego życia i prawdziwego oblicza społeczeństwa. Pomimo tych deklaracji władze irańskie oprotestowały pokaz filmu w Cannes, nazywając go „aktem politycznym i antykulturalnym”. Mehdi Hallor - doradca rządu irańskiego ds. kinematografii oskarżył film o popularyzowanie islamofobii w zachodnim świecie i pokazywanie nieprawdziwego oblicza dokonań Rewolucji Irańskiej. Islamofobia w zachodnim kinie rozpoczęła się we Francji, a wyprodukowanie i nagrodzenie antyirańskiego filmu w Cannes potwierdza ten stan rzeczy. W konsekwencji dystrybucja filmu duetu Satrapi i Paronnaud została zakazana w Iranie.

We francuskiej wersji filmu postaciom użyczyli głosów: Chiara Mastroianni jako Marjane, jak również Catherine Deneuve, Danielle Darrieux i Simon Abkarian.