Fanny i Aleksander

„Fanny i Aleksander” to pożegnanie Bergmana zarówno z kinem, jak i z własnym dzieciństwem. To największe Bergmanowskie widowisko stanowiło równocześnie najdroższe przedsięwzięcie szwedzkiej kinematografii. 

Nowa zremasterowana wersja ostatniego, nagrodzonego Oscarem dzieła mistrza Bergmana. Akcja filmu rozpoczyna się w roku 1907, gdy rodzina Ekdahl świętuje Boże Narodzenie. W centrum wszystkich zdarzeń znajduje się  rodzeństwo Fanny i Aleksander, które po śmierci ojca nie potarfi nawiązać pozytywnych relacji z chłodnym i oschłym ojczymem.

Fragment książki „Panorama kina najnowszego 1980–1995. Leksykon”; red. Barbara Kosecka
Anita Piotrowska, Wojciech Kocołowski, Kraków 1997

„Fanny i Aleksander” to pożegnanie Bergmana zarówno z kinem, jak i z własnym dzieciństwem. Lodowaty chłód postaci, wielokrotnie pojawiający się w jego poprzednich filmach, w „Fanny i Aleksander” topnieje. Ostatnie dzieło Bergmana jest równocześnie jego najcieplejszym filmowym spojrzeniem na świat. Film kryje w sobie wszystkie głębokie wątki twórczości Bergmana – zmagania i samotność artysty, jego stosunek do Boga i ludzi, moc wyobraźni i siły próbujące ją unicestwić. Wokół tych „podskórnych” motywów reżyser rozwija historię rodziny Ekdahlów, szczególnie mocno eksponując dziecięce postacie „Fanny i Aleksandra”. W filmie pokazuje z jednej strony czar dzieciństwa, z drugiej – tajemne siły walczące o duszę małego człowieka (…). „Fanny i Aleksander” to podobny do wszystkich filmów i jednocześnie od nich odmienny utwór Bergmana. Po kameralnych dramatach szwedzki mistrz nakręcił prawdziwie epicką opowieść. To największe Bergmanowskie widowisko stanowiło równocześnie najdroższe przedsięwzięcie szwedzkiej kinematografii. Ponieważ produkcja pochłonęła mnóstwo pieniędzy, producent stał się celem ataków za podkopanie budżetu Szwedzkiego Instytutu Filmowego. Te głosy ucichły po premierze i kasowym sukcesie filmu na całym świecie – największym w karierze reżysera.