Niżyński

W „Niżyńskim” Paul Cox powraca do niezwykle mu bliskiego tematu – artysty, który znalazł się na granicy szaleństwa.

„Niżyński” to portret słynnego rosyjskiego tancerza. Film oparty jest na jego pamiętnikach, pisanych pod koniec 1917 roku. Wacław Niżyński był jednym z najwybitniejszych tancerzy i choreografów dwudziestego wieku. Nazywano go „Bogiem tańca”. Podobnie jednak jak wielu innych artystów, którzy wyprzedzili swe czasy, także i on był często nie rozumiany przez współczesnych. Dziennik Niżyńskiego jest ostrym, dramatycznym, bolesnym, a zarazem pełnym ekstazy obrazem wewnętrznego świata artysty, szczerze i otwarcie mówiącego o targających nim uczuciach. Opisywał w nich zbliżającą się chorobę psychiczną, która miała nim wkrótce zawładnąć.

Wizja plastyczna, którą oglądamy na ekranie to rzeczywistość widziana oczyma Niżyńskiego. Reżyser pokazuje nam również  jego życie osobiste – stosunki łączące go z żoną, córką, krewnymi, a także z nauczycielem, kochankiem i impresariem Diagilewem. Fragmenty pamiętnika czyta Derek Jacobi.

Wacław Niżyński (ur. 1889, zm. 1950) – tancerz i choreograf; solista Baletów Rosyjskich Siergieja Diagilewa w latach 1909-1913 i 1916-1917. Polak z pochodzenia, syn wędrownego tancerza Tomasza Niżyńskiego i Eleonory Beredy, wychowanki Warszawskiej Szkoły Baletowej. Swój rozwój artystyczny, światową sławę, zawdzięczał przede wszystkim opiece Diagilewa.  Karierę artystyczną Niżyńskiego przerwała nieuleczalna choroba psychiczna, na którą zapadł w 1917 roku i która dręczyła go ponad 30 lat, aż do śmierci.